Na Ruskowym Brodzie otwarto "Miejsce Pamięci osadników ewangelickich w Białołęce"
30 października w samo południe na terenie parku przy ul. Ruskowy Bród, po pięciu latach inicjatywy Stowarzyszenia Moja Białołęka, odsłonięto pomnik i tablicę informacyjną wspominającą ewangelickich osadników, którzy przybywali na tereny Białołęki począwszy od XVI w.
Starania członków i sympatyków Stowarzyszenia, kilkaset podpisów, kilkadziesiąt artykułów prasowych, kilka reportaży telewizyjnych, setki pism od Stowarzyszenia do osób mogących poprzeć pomysł upamiętnienia osadników ewangelickich, znalazły szczęśliwe rozwiązanie we wspólnej inicjatywie Mojej Białołęki, Władz Dzielnicy Białołęka, Kościoła Ewangelicko – Augsburdzkiego w Polsce. To pierwsza w historii inicjatywa w ochronie cmentarzy.
Miejsce pamięci i uporządkowanie płyt stało się faktem. Mieszkańcy, w tym szczególnie uczniowie, mogą przyjść i w realnym świecie spotkać się z historią. Stowarzyszenie dziękuje władzom dzielnicy Białołęka oraz władzom Kościoła Ewangelicko - Augsburdzkiego za urzeczywistnienie ważnego marzenia naszej społeczności.
Szczególne podziękowania należą się pani Teresie Falkowskiej, której pasja, zamiłowanie do historii i chęć uporządkowania płyt rozpoczęła działania grupy mieszkańców w 2007 roku, a następnie przerodziła się we wspólną inicjatywę Mojej Białołęki. Dziękujemy również za pasję historyka i udział w inicjatywie Zastępcy Burmistrza Dzielnicy Białołęka - Piotru Jaworskiemu. Podziękowania należą się także Agnieszce Borowskiej, która była koordynatorem organizacyjnym inicjatywy i łącznikiem pomiędzy wieloma podmiotami wspierającymi to przedsięwzięcie.
Jest to ważny dzień dla wszystkich społeczników oraz dla mieszkańców Białołęki. Pielęgnuje pamięć o przeszłych wydarzeniach, ponieważ bez tej wiedzy będziemy znacznie ubożsi. Przeszłość będąc nauczycielką życia, pomaga zrozumieć dokąd prowadzą niektóre wybory, jaka jest ich konsekwencja, jak niezgoda może zniszczyć najlepiej urządzone społeczeństwa, najpiękniejsze idee.
Bardzo ważne jest, aby pamiętać i umieć tę pamięć przekazywać kolejnym pokoleniom. A otwarte dziś "miejsce pamięci" bardzo nam w tym pomoże.
Poniżej została zamieszczona treść, która znajduje się na tablicy informacyjnej w parku przy ul. Ruskowy Bród:
„Miejsce Pamięci Osadników Ewangelickich w Białołęce”
Na terenach Białołęki do dziś istnieją pozostałości po Olędrach, osadnikach którzy pochodzili z terenów dzisiejszej Holandii. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu zagospodarowywali ziemie, stosując nowatorski system osuszania podmokłych terenów. Osiedlali się na ziemiach polskich na przełomie XVI i XVII wieku uciekając przed prześladowaniami religijnymi związanymi z reformacją. Od 1573 roku na polskich ziemiach obowiązywało prawo, które gwarantowało wolność religijną, dlatego osadnicy w Polsce znaleźli nową ojczyznę.
Pokolenia przybyłych z zachodniej Europy osadników ewangelickich żyły w Białołęce przez kilka wieków. Na przełomie XVIII i XIX wieku, wśród białołęckich osadników zaczęli przeważać Niemcy, głównie ewangelicy. Swoje domostwa zakładali wzdłuż Wisły i w pobliżu kanałów: Bródnowskiego i Żerańskiego. Zamieszkiwali je przedstawiciele różnych rzemiosł, dlatego osady były samowystarczalne. Mimo, że byli innej narodowości, tradycji, wiary, mówili innym językiem, to łatwo asymilowali się z ludnością polską, o czym świadczą spolszczone nazwiska na nagrobkach. Do dziś zachowało się ich niewiele i drewniana architektura, stanowiące ważny fragment dziedzictwa kulturowego i historii Warszawy.
Na terenie dzielnicy Białołęka istniały takie cmentarze: w Augustówku (przy skrzyżowaniu ulic: Mańkowskiej i Ruskowy Bród), w Brzezinach (przy ulicy Kamykowej), na Kępie Tarchomińskiej. Grzebano ich również na terenie dzisiejszego cmentarza parafialnego przy ulicy Mehoffera. Poza granicami Warszawy znajduje się jeszcze jeden zapomniany cmentarz we wsi Michałów-Grabina.
Większość ocalałych i odrestaurowanych nagrobków zgromadzonych w tutejszym Miejscu Pamięci pochodzi z największego, półtorahektarowego cmentarza przy ul. Kamykowej w Brzezinach. Pozostałe fragmenty pomników odnaleziono na cmentarzu w Augustówku.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
„Miejsce Pamięci” powstało w wyniku rozpoczętej kilka lat temu inicjatywy społecznej mieszkańców Białołęki. Dzięki zaangażowaniu członków Stowarzyszenia Partnerstwo Ulic Zielonej Białołęki „Moja Białołęka” i współpracy z władzami Dzielnicy za zgodą władz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce zachowane fragmenty nagrobków można oglądać w tym miejscu.
